Hội thảo “Giải pháp Thành phố Thông minh vì Không khí Sạch: Thực hành hiện nay và Khuyến nghị cho Việt Nam”

Vào ngày 27 – 28/09/2019, tại Hội trường của Khách sạn Adonis, số 55 Quang Trung, Hà Nội đã diễn ra Hội thảo “Giải pháp Thành phố Thông minh vì Không khí Sạch: Thực hành hiện nay và Khuyến nghị cho Việt Nam” do Viện Khoa học và Công nghệ Môi trường (INEST), Trung tâm Sống và Học tập vì Môi trường và Cộng đồng (Live & Learn), Trung tâm East-West (EWC) và Mạng lưới Không khí Sạch Việt Nam (VCAP) phối hợp tổ chức.

Quy tụ hơn 100 chuyên gia uy tín, nhà khoa học ở khắp Việt Nam và cả nước ngoài đang làm việc trong lĩnh vực ô nhiễm không khí, hội thảo là cơ hội để các chuyên gia giới thiệu nghiên cứu, đưa ra đề xuất và trao đổi về chủ đề liên quan. Ngoài ra, đây cũng là cơ hội củng cố mạng lưới chuyên gia nghiên cứu trong lĩnh vực chất lượng không khí (CLKK) để thúc đẩy hoạt động hợp tác trong thời gian tới.

Hội thảo đã diễn ra với các phần trình bày thuộc 3 chủ đề chính là: Sử dụng máy đo CKLL giá thành thấp cho quan trắc; Tác động của ô nhiễm không khí (ONKK) đến sức khỏe; và Mô hình hóa ONKK tại các thành phố.

Theo đó, trong phần trình bày đầu tiên – “Giảm ô nhiễm không khí trong thành phố thông minh – Chúng ta có chuẩn bị cho điều này không?” – TS. Hoàng Dương Tùng đã nêu ra bản chất của thành phố thông minh là để làm cho cuộc sống của con người sống tốt hơn, bền vững hơn. Vì vậy, nếu muốn trở thành thành phố thông minh, các thành phố lớn của Việt Nam cần phải quan tâm đến tình trạng môi trường. Một trong những giải pháp để có môi trường thông minh là lắp đặt nhiều loại máy đo CLKK giá thành thấp – mà theo TS. Hoàng Dương Tùng là “Một thành phố thông minh không thể thiếu được các máy đo này”.

TS. Nguyễn Thị Kim Oanh trong phần trình bày của mình

Trong phần trình bày của mình, GS. Nguyễn Thị Kim Oanh cho biết, để có thể đưa ra giải pháp hành động cụ thể khi xảy ra ONKK, Thái Lan đã phải xây dựng 57 trạm quan trắc không khí từ năm 1984 đến nay, để có số liệu có độ tin cậy cao. ONKK đang là vấn đề ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người dân các thành phố lớn của Việt Nam trong thời gian hiện nay, tuy nhiên, việc xây dựng thêm các trạm quan trắc cố định sẽ là kế hoạch dài hơi trong tương lai. Hiện tại, việc lắp đặt và sử dụng máy đo CLKK giá thành thấp có thể là giải pháp dễ dàng ứng dụng ngay.

Hội thảo tiếp tục với phần trình bày những nghiên cứu cụ thể về việc sử dụng máy đo CLKK giá thành thấp cho việc quan trắc và nghiên cứu. Cùng với đó là thúc đẩy khoa học công dân (Citizen Science) bằng cách khuyến khích người dân sử dụng các máy đo chi phí thấp và tham gia mạng lưới quan trắc chất lượng không khí và sử dụng các website hay ứng dụng thông minh kèm theo của các nhà cung cấp như PAM Air, Airnet, từ đó nâng cao nhận thức của người dân về vấn đề này.

Trong chủ đề kỹ thuật 2: Tác động của ONKK đến sức khỏe, các chuyên gia đã trình bày, thảo luận về những ảnh hưởng có thể gây hại đến sức khỏe người dân khi xảy ra ONKK. TS. Trần Ngọc Đăng cho biết: “Mới chỉ có 10 nghiên cứu về tác động của ONKK lên sức khỏe ở Việt Nam và những nghiên cứu này chủ yếu thực hiện ở các thành phố lớn”. Chính vì vậy, Việt Nam chưa thế hoạch định chính sách hiệu quả vì vẫn thiếu thông tin và cơ sở khoa học.

TS. Trần Ngọc Đăng trong phần trình bày của mình

Ngày thứ hai của hội thảo là những phần trình bày và thảo luận sôi nổi về chủ đề mô hình hóa đánh giá chất lượng không khí. Đây được xem là một trong những phương pháp nghiên cứu hiệu quả để dự đoán tác động của ONKK khi thay đổi một số điều kiện nhất định lên CLKK, để qua đó đưa ra những đề xuất về chính sách liên quan.

Đại biểu thảo luận về các phần trình bày trong hội thảo

Phần cuối cùng của hội thảo là phiên thảo luận về mạng lưới chuyên gia, nhà nghiên cứu về ONKK và kế hoạch tương lai. Trong đó ghi nhận các ý kiến về thiết lập tiêu chuẩn cho cảm biến và hiệu chuẩn định kỳ cho các thiết bị này; khuyến nghị các chính sách và truyền thông công chúng; và tổ chức họp mặt, giao lưu với cộng đồng khoa học định kỳ hơn.

Hội thảo kết thúc nhưng đã mở ra nhiều kế hoạch và nội dung hợp tác trong tương lai giữa các nhà khoa học nhằm hướng tới một tương lai người dân được biết đến và tiếp cận với nhiều hơn với thông tin về CLKK.