“Báo cáo tổng kết đề tài Xây dựng Bản đồ về khối lượng rơm rạ thải bỏ ngoài đồng ruộng trên địa bàn thành phố Hà Nội; Xây dựng bản đồ lan truyền chất ô nhiễm phát sinh từ hoạt động đốt rơm rạ (Chỉ tiêu bụi mịn PM 2,5 và CO2, tỉ lệ 1:500.000)” do nhóm nghiên cứu thuộc trường Đại học Khoa học tự nhiên Hà Nội thực hiện, dưới sự hỗ trợ của Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội và Trung tâm Sống và Học tập vì Môi trường và Cộng đồng (Live & Learn) trong khuôn khổ dự án Chung tay vì Không khí sạch được tài trợ bởi USAID.
Kết luận
- Hoạt động đốt rơm rạ ngoài đồng ruộng trên địa bàn thành phố Hà Nội năm 2020 đã có chiều hướng giảm mạnh qua vụ Đông Xuân (cao nhất khoảng 50%) cho đến vụ Mùa (cao nhất khoảng 12%). Nhiều quận/huyện đã không còn xảy ra tình trạng đốt rơm rạ sau thu hoạch.
- Kết quả kiểm kê khí thải cho thấy, lượng bụi mịn PM2.5 và CO2 phát sinh trong vụ Đông Xuân năm 2020 tương ứng là 163,34 tấn và 23.163 tấn. Lượng chất ô nhiễm này đã giảm đi rất nhiều ở vụ Hè Thu (vụ mùa) cùng năm 2020, với kết quả kiểm kê được lượng bụi mịn PM2.5 là 95,3 tấn (giảm 42%) và CO2 là 13.513 tấn (giảm 52%).
- Kết quả mô hình hóa lan truyền chất ô nhiễm bụi mịn PM2.5 và CO2 cho thấy mặc dù đã được giảm mạnh nhưng vẫn còn khu vực hứng chịu ô nhiễm cục bộ, vùng phát thải lớn và vùng ô nhiễm lớn không nhất thiết đồng thời xảy ra trên cùng 1 địa bàn.
- Quá trình giảm thiểu phát sinh ô nhiễm do đốt rơm rạ là kết quả ban đầu đáng được ghi nhận bởi nỗ lực của UBND thành phố Hà Nội, Sở tài Nguyên & Môi trường Hà Nội, Chi cục Bảo vệ môi trường thành phố Hà Nội và các cơ quan hữu quan trong việc giám sát, kiểm soát, ngăn chặn hoạt động cấm đốt rơm rạ trên địa bàn thành phố, tiến tới xóa bỏ hoàn toàn hoạt động đốt rơm rạ, giảm thiểu tác động tiêu cực đến sức khỏe, chất lượng không khí trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Kiến nghị
- Tiếp tục hoàn thiện, cải tiến các phương pháp giám sát, kiểm soát liên tục hoạt động đốt rơm rạ, kiểm kê phát thải và mô hình hóa quá trình lan truyền chất ô nhiễm.
- Đẩy mạnh, hoàn thiện cơ chế chính sách, giám sát và kiểm soát hoạt động đốt rơm rạ trên địa bàn thành phố Hà Nội và nhân rộng toàn quốc.